Przypominamy, że od nowego roku zmienią się zasady ustalania składki zdrowotnej. Jest to jedna z kluczowych zmian Polskiego Ładu. Wysokość nowej składki zostanie uzależniona od uzyskanego w danym miesiącu dochodu i przychodu, co spowoduje nie tylko znaczny wzrost obciążeń z tego tytułu, ale również rozszerzy zakres danych raportowanych do ZUS. Istotnym aspektem proponowanych zmian jest też fakt, że przedsiębiorcom i pracownikom zostanie zabrana możliwość odliczenia części opłaconej składki zdrowotnej od podatku.
Ile wyniesie składka zdrowotna w świetle nowych przepisów?
Sposób obliczania składki zdrowotnej będzie się różnił w zależności od wybranej formy opodatkowania działalności gospodarczej. Od 2022 roku przedsiębiorcy rozliczający się wg skali podatkowej oraz podatkiem liniowym zapłacą składkę proporcjonalną do dochodu, a ci opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych w wysokości uzależnionej od wielkości uzyskiwanych przychodów.
Dla przedsiębiorców, którzy rozliczają się w oparciu o podatek liniowy, będzie ona wynosiła 4,9% rzeczywistych dochodów za każdy miesiąc (przykładowo: składka zdrowotna za marzec zostanie ustalona w oparciu o dochód z lutego).
Co ważne, ustalona została minimalna kwota składki zdrowotnej wynosząca 9% minimalnego wynagrodzenia (2022 rok: 3.010 brutto * 9% = 270,90 zł). Oznacza to, że przedsiębiorca, który osiągnie za dany miesiąc stratę bądź niski dochód (5.510 zł lub mniej), nie będzie mógł zapłacić za składkę zdrowotną mniej niż 270,90 zł.
Firmy rozliczające podatek dochodowy wg skali podatkowej będą płacić składkę zdrowotną w wysokości 9% dochodów. W tym przypadku, podobnie jak przy podatku liniowym, składka miesięczna nie może być mniejsza niż kwota 270,90 zł (dochód 3.010 lub mniej).
Czy to znaczy, że podatek liniowy będzie bardziej opłacalny od skali podatkowej?
Zgodnie z zawartymi wyżej informacjami mogłoby się wydawać, że podatek liniowy został w Polskim Ładzie potraktowany zdecydowanie łagodniej. Należy jednak mieć na względzie, że rozliczanie się według skali umożliwia wykorzystanie kwoty wolnej od podatku, a projektowana ustawa zakłada podwyższenie jej do poziomu 30.000 zł.
Dodatkowo, osoby korzystające ze skali podatkowej już na starcie korzystają z niższej stawki – 17% (w porównaniu do 19% na podatku liniowym). Wchodzący w życie od nowego roku program zmienia również obowiązujący dotychczas próg podatkowy. Zaliczki na PIT z zastosowaniem stawki 17% będą obliczane do osiągnięcia w danym roku podatkowym dochodu w wysokości 120.000 zł (teraz jest to 85.528 zł).
Co więcej, firmy na skali mogą również stosować wspólne rozliczenie z małżonkiem, jak również korzystać z szeregu ulg i odliczeń. Przykładem takiej ulgi może być ulga dla klasy średniej, która zostanie wprowadzona od 2022 roku i będzie niedostępna dla osób rozliczających się wg podatku liniowego.
Na czym będzie polegała wspomniana ulga dla klasy średniej?
W rozliczeniu za 2022 rok (deklaracja składana w 2023 r.) obowiązywać będzie ulga mająca na celu częściowe wyrównanie utraty przez podatników odliczenia składek na ubezpieczenie zdrowotne. Jej wysokość będzie ustalana wg dwóch różnych wzorów, a wybór właściwego z nich będzie zależał od wysokości sumy rocznych przychodów z różnych tytułów. Te wzory to:
(A x 6,68% – 4566 zł): 0,17 – przy A zawierającym się w przedziale od 68.412zł do 102.588zł
(A x (-7,35%) + 9829 zł): 0,17 – przy A wyższym niż 102.588zł i nieprzekraczającym kwoty 133.692zł
A w tych wzorach symbolizuje sumę uzyskanych przez podatnika w roku podatkowym przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy oraz uzyskanych w ciągu roku przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej pomniejszonych o koszty prowadzenia tej działalności.
Zgodnie z zapowiedzianymi zmianami, firmy rozliczające się na zasadach ryczałtu będą płacić składkę zdrowotną w stałej kwocie. Zostanie ona uzależniona zarówno od poziomu przeciętnego wymaganego wynagrodzenia, jak i wysokości osiąganych w trakcie roku przychodów. Będzie to wyglądało następująco:
- przychody roczne mniejsze niż 60 000 zł -> składka zdrowotna jako 9% od kwoty 60% przeciętnego wynagrodzenia (składka ok. 300 zł)
- przychody roczne od 60 000 do 300 000 zł -> składka zdrowotna jako 9% od kwoty 100% przeciętnego wynagrodzenia (składka ok. 500 zł)
- przychody roczne większe niż 300 000 zł -> składka zdrowotna jako 9% od kwoty 180% przeciętnego wynagrodzenia (składka ok. 900 zł).
Perspektywa płacenia składki zdrowotnej w stałej kwocie może okazać się korzystna dla wielu przedsiębiorców, zwłaszcza biorąc pod uwagę fakt, że stawki ryczałtu mają od 2022 roku ulec kolejnym obniżkom.
Zupełnie inna metoda naliczania składki zdrowotnej będzie obowiązywała w przypadku działalności rozliczających się za pomocą karty podatkowej. W tym przypadku będzie ona wynosić jedynie 9% od wynagrodzenia minimalnego, czyli 270,90 zł miesięcznie.
Niestety od stycznia 2022 roku ta forma opodatkowania ulegnie ograniczeniu, a korzystanie z niej będzie możliwe wyłącznie na zasadzie praw nabytych, czyli przez przedsiębiorstwa, które rozliczały się za pomocą karty do końca grudnia 2021 roku.
Podsumowując, zastanawiając się nad wyborem formy opodatkowania nie można ominąć aspektu składki zdrowotnej. Co więcej, może stać się ona kluczowym czynnikiem przy podejmowaniu tej decyzji. Nie da się znaleźć jednej uniwersalnej odpowiedzi dla wszystkich przedsiębiorców. Niewątpliwie trzeba będzie przeanalizować wiele różnych kwestii, gdy zostanie ogłoszona ostateczna forma wchodzących w życie zmian. Zdecydowanie warto zastanowić się nad tym, jakie formy rozliczeń umożliwia nam rodzaj prowadzonej działalności, czy warto rozliczać koszty w działalności i jaką część naszych przychodów stanowią, jakie mamy założenia odnośnie wartości osiąganych przychodów w przyszłym roku. Tylko przeprowadzenie dokładnej analizy wszystkich dostępnych opcji umożliwi wybranie najbardziej opłacalnej formy opodatkowania.