Zmiana ustawy o s.u.s. ma na celu dostosowanie wysokości obciążeń ponoszonych przez przedsiębiorców (prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą) z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne do ich możliwości finansowych. Przyjęte rozwiązania mogą wpłynąć na rozwój przedsiębiorczości, pobudzić aktywność zawodową, ograniczyć tzw. szarą strefę oraz poprawić „przeżywalność” przedsiębiorstw, a przede wszystkim ich rentowność. Projektodawca ustawy oszacował, że jej obowiązywanie przyniesie realną korzyść ekonomiczną około 175 tys. przedsiębiorców.
Ustawa uzależnia najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ubezpieczonych od uzyskiwanego przez nich rocznego przychodu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, który w poprzednim roku kalendarzowym nie przekroczył 30–krotności kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w grudniu poprzedniego roku (w razie rozpoczęcia lub zawieszenia działalności gospodarczej w ciągu roku kalendarzowego limit przychodów ulega proporcjonalnemu zmniejszeniu). Jednocześnie tak wyznaczona najniższa podstawa wymiaru składek nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonego na dany rok kalendarzowy i nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku.
W 2019 roku niskiego ZUS uwarunkowany przychodem będą mogli opłacać przedsiębiorcy, którzy nie przekroczyli 63 tysiące przychodu w 2018 roku.
Przedstawiona propozycja ma charakter fakultatywny, a osoby, do których jest skierowana, mogą zadeklarować, jako miesięczną podstawę wymiaru składek, kwotę wyższą od najniższej podstawy wymiaru.
Poza kręgiem adresatów powyższych unormowań, znoszących bariery funkcjonowania niewielkich podmiotów uczestniczących w obrocie gospodarczym, znalazły się osoby, które lub do których:
1) w poprzednim roku kalendarzowym miały zastosowanie przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej i korzystały ze zwolnienia sprzedaży od podatku od towarów i usług na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221, ze zm.);
2) spełniają warunki określone w art. 18a ustawy o s.u.s., tzn. korzystają z preferencyjnej podstawy wymiaru składek dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą;
3) w poprzednim roku kalendarzowym prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą przez mniej niż 60 dni kalendarzowych;
4) w poprzednim roku kalendarzowym prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 2–5 ustawy o s.u.s.;
5) wykonują pozarolniczą działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia pozarolniczej działalności gospodarczej w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej pozarolniczej działalności gospodarczej;
6) ustalały najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, zgodnie z nową regulacją, przez 36 miesięcy kalendarzowych w ciągu ostatnich 60 miesięcy prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.
Zmiana ustawy o KAS ma na celu umożliwienie przekazywania przez KAS – na żądanie ZUS – informacji o przychodach podatnika w celu weryfikacji poprawności ustalania najniższej podstawy wymiaru przez ubezpieczonego.
Ustawa wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2019 r., z wyjątkiem art. 3 (ogłoszenie komunikatu Prezesa ZUS o współczynniku na 2019 r.), który wejdzie w życie z dniem ogłoszenia.